Me punë me kohë të pjesshme nënkuptohet marrëdhënia e punës në vartësi të kryer me orë të reduktuara në krahasim me atë të vendosur nga kjo kontratë C.C.N.L. dhe mund të kryhet me tipologjitë, mundësitë e përdorimit dhe metodologjitë e punësimit që paraqiten më poshtë:
- horizontale, kur reduktimi i orarit në krahasim me kohën e plotë parashikohet në lidhje me orarin normal të punës ditore;
- vertikale, kur rezulton e parashikuar që aktiviteti i punës të kryhet me kohë të plotë, por të kufizuar në periudha të paracaktuara gjatë javës, muajit ose vitit;
- e përzier, kur shërbimi realizohet sipas një kombinimi të modaliteteve të treguara më sipër, që përfshin ditë ose periudha me kohë të plotë të alternuara me ditë ose periudha me orar të reduktuar ose jo në punë.
Marrëdhënia me kohë të pjesshme do të disiplinohet sipas parimeve të mëposhtme:
a) vullneti i palëve;
b) kthyeshmëria e shërbimit nga me kohë të pjesshme në me kohë të plotë në lidhje me kërkesat e ndërmarrjes dhe kur është në përputhje me detyrat e kryera dhe/ose që do të kryhen, pa cenuar aspektin e vullnetshëm të palëve;
c) zbatueshmëria e normave të kësaj kontrate C.C.N.L. pasi ato janë në përputhje me vetë natyrën e marrëdhënies;
d) mundësia e modifikimit, me marrëveshje ndërmjet palëve, në artikulimin strukturor të orarit kontraktues.
Personeli me kohë të pjesshme mund të punësohet sipas tipologjive specifike kontraktuese të përmendura në këtë C.C.N.L. dhe nga marrëveshjet ndërkonfederale.
Krijimi i marrëdhënies me kohë të pjesshme do të fiksohet ndërmjet punëdhënësit dhe punonjësit dhe duhet të rezultojë në një akt të shkruar, në të cilin do të tregohen:
- detyrat, shpërndarja e orëve në lidhje me ditën, javën, muajin dhe vitin, kohëzgjatjen e shërbimit në punë me orar të reduktuar, klauzolat eventuale elastike;
- periudha e provës për të punësuarit e rinj.
Pa cenuar kërkesat tekniko-organizative, ndërmarrja do të vlerësojë pranimin e kërkesave për transformimin e marrëdhënieve të punës me kohë të pjesshme (orar të reduktuar). Palët bien dakord që në këtë kontekst, ndërmarrjet do të kenë prirje për t’u dhënë përparësi kërkesave për transformimin e marrëdhënies së punës nga me kohë të plotë në me kohë të pjesshme të motivuara nga probleme serioze dhe të vërtetuara shëndetësore të aplikuesit ose nga nevoja e provuar për ndihmë të vazhdueshme të prindërve, bashkëshortit ose bashkëjetuesit, fëmijëve ose anëtarëve të tjerë të familjes që jetojnë së bashku pa asnjë mundësi asistence alternative, të sëmurë rëndë ose me aftësi të kufizuara ose që hyjnë në programet terapeutike dhe të rehabilitimit për narkomanë, ose për t’u kujdesur për fëmijët deri në tetë vjeç ose për pjesëmarrje të certifikuar në kurse formimi dhe/ose studimi.
Në rast të transformimit të marrëdhënies së punës nga me kohë të plotë në me kohë të pjesshme, ajo mund të ketë edhe një kohëzgjatje të paracaktuar e cila, si rregull, nuk do të jetë më e vogël se 6 muaj dhe më shumë se 24 muaj. Komunikimi përkatës për të interesuarin do të bëhet sa më shpejt të jetë e mundur dhe në çdo rast brenda 30 ditëve nga kërkesa. Në këtë rast, lejohet marrja në punë e personelit me kontratë me afat të caktuar, ose rritja e përkohshme e orëve për personelin me kohë të pjesshme i cili ka bërë kërkesë, për të plotësuar orarin normal të punës ditore, javore, mujore ose vjetore derisa i interesuari të respektojë orarin e punës me kohë të pjesshme.
Palët në kontratën e punës me kohë të pjesshme mund të bien dakord për klauzola elastike në lidhje me ndryshimin e caktimit të kohës së shërbimit dhe, në marrëdhëniet me kohë të pjesshme vertikale ose të përzier, mund të vendosen gjithashtu edhe klauzola që lidhen me ndryshimin në rritje të kohëzgjatjes së shërbimit. Miratimi i punonjësit për klauzolat elastike duhet të rezultojë në një akt të shkruar edhe pas vendosjes së marrëdhënies së punës.
Ushtrimi, nga ana e punëdhënësit, i kompetencës për të ndryshuar vendin e kryerjes së punës ose për të rritur kohëzgjatjen e saj bëhet me një njoftim, në favor të punonjësit, jo më pak se 48 orë përpara.
Vetëm për orët e punës të bëra jashtë orarit për të cilin është rënë dakord në momentin e vendosjes së marrëdhënies me kohë të pjesshme, sipas regjimit të klauzolës elastike (ish-klauzola fleksibël), punonjësi ka të drejtë për një rritje prej 10% të pagës orare globale de facto.
Për kryerjen e orëve shtesë të punës të kërkuara sipas regjimit të klauzolave elastike, jashtë orareve të kontraktuara, punonjësit i takon ajo që përshkruhet në paragrafin 14 të këtij neni, të rritur me 1,5% më shumë.
Në rastin e arsyeve të rënda personale, ose arsyeve të vërtetuara teknike, organizative dhe të prodhimit të ndërmarrjes, mund të arrihet në një pezullim të përkohshëm të klauzolës elastike.
Akti me shkrim i pranimit të klauzolave elastike duhet të parashikojë të drejtën e punonjësit për të denoncuar vetë marrëveshjen, gjatë rrjedhës së marrëdhënies së punës me kohë të pjesshme në rastet e mëposhtme:
- fillim i vërtetuar i një aktiviteti tjetër pune;
- nevoja për mbrojtjen e shëndetit, të certifikuara nga shërbimi sanitar publik;
- nevoja që lidhen me lejen e lindjes dhe lejen e atësisë (leja e babait për nevoja të fëmijës);
- nevoja personale të lidhura me arsye të rënda familjare të përmendura në ligjin n. 53/2000;
- patologji të rënda ose onkologjike që kanë të bëjnë me: bashkëshortin, bashkëjetuesin në përputhje me ligjin L. 76/2016, fëmijë, prindër;
- fëmijë bashkëjetues me moshë jo më të madhe se 13 vjeç;
- fëmijë bashkëjetues me handikap;
- punëtor student.
Ky denoncim, në formë të shkruar, duhet të shoqërohet me një paralajmërim prej të paktën 30 ditësh, me përjashtim të rasteve që vërtetohen sipas nevojës dhe urgjencës në lidhje me gjendjen shëndetësore të punonjësit ose të familjarit.
Si rrjedhim i denoncimit të përmendur në paragrafin e mëparshëm, pushon e drejta e punëdhënësit për të ndryshuar kohën e kryerjes së punës së rënë dakord fillimisht, ose rritjen e saj në zbatimin të klauzolave elastike.
Punëdhënësi, nga ana tjetër, mund të tërhiqet nga marrëveshja me një paralajmërim me të paktën një muaj përpara.
Refuzimi eventual i punonjësit për të nënshkruar klauzola elastike nuk integron të dhënat për një arsye të justifikuar për pushim nga puna e as adoptimin e masave disiplinore. Ndryshimi i kohës së shërbimit nuk jep të drejtën e kompensimit të përmendur në pikën 9 në rastet kur ndryshimi i sipërpërmendur kërkohet nga punonjësi i interesuar për shkak të nevojave apo zgjedhjeve të tij.
Puna shtesë është ajo që korrespondon me punën e kryer përtej orarit të punës të rënë dakord ndërmjet palëve në kontratën individuale dhe brenda limitit me kohë të plotë.
Duke marrë parasysh nevojat specifike teknike, organizative dhe prodhuese të sektorit, lejohet kryerja e punës shtesë deri në arritjen e orarit me kohë të plotë ditore dhe/ose javore sipas nenit 30 të kësaj kontrate kolektive. Refuzimi eventual i punonjësit për të bërë orë pune shtesë nuk integron detajet e motivit së justifikuar të pushimit nga puna dhe as adoptimin e masave disiplinore. Orët e punës shtesë paguhen si orë të zakonshme, të shtuara në përputhje me nenin 6, paragrafi 2, i D.Lgjs. 81/2015 të përqindjes së shpërblimit të orëve shtesë në të gjitha institutet e pagave indirekte dhe me shtyrje afati, përfshirë TFR, të përcaktuar në mënyrë konvencionale dhe në mënyrë aforfe, ndërmjet palëve, në masën 28%, të llogaritur mbi pagën bazë dhe të paguar në muajin pasues, pas kryerjes së shërbimit. Përkufizimi i sa më sipër është në përputhje me atë që parashikohet në nenin 6 të D.Lgjs. 81/2015. Në marrëdhënien e punës me kohë të pjesshme, të tipit vertikale, puna jashtë orarit, duke nënkuptuar më këtë orët e punës të bëra përtej orëve normale të caktuara ditore, është e disiplinuar në parakushtet dhe në numrin e dispozitave kontraktuese për punonjësit me kohë të plotë të parashikuara nga neni 38 i kësaj kontrate C.C.N.L.
Çdo vit, brenda fundit të muajit mars të çdo viti, Drejtoria e Ndërmarrjes do t’i sigurojë R.S.U.-ve ose, në rast se nuk janë krijuar, R.S.A.-ve ose, në mungesë të tyre, tek Organizatat sindikale (OO.SS.) territoriale, një informativë përfundimtare që tregon numrin e kontratave të ndërmarrjes me kohë të pjesshme të pranishme në vitin paraardhës, transformimet eventuale nga me kohë të plotë në kohë të pjesshme (part-time) dhe anasjelltas, profesionet e prekura nga kontratat me kohë të pjesshme, prezencën ose jo të klauzolave elastike dhe përfshirjen e punës shtesë dhe arsyet e përdorimit të saj.
Me kërkesë me shkrim të R.S.U./R.S.A.-ve dhe/ose Organizatave sindikale (OO.SS.), pas marrjes së informativës dhe në çdo rast brenda muajit prill, Drejtoria e Ndërmarrjes e ka për detyrë të fillojë sa më shpejt që të jetë e mundur dhe në çdo rast jo më vonë se 20 ditë nga marrja e kërkesës së sipërpërmendur, një ekzaminim të përbashkët që synon të vlerësojë, në veçanti, kushtet për konsolidimin e orëve shtesë të punës të lidhura me kërkesat e punës me karakter strukturor, pra duke hequr orët e bëra për të zëvendësuar punonjësit me të drejtën për të mbajtur vendin e punës.
Koha minimale javore e orarit të punës nuk mund të jetë më pak se 14 orë. Për kohë të pjesshme vertikale dhe të përziera, kjo vlerë duhet të jetë proporcionale në një masë prej 60 orësh në muaj dhe 600 orësh në vit. Shërbimi i punës ditore nuk mund të jetë më pak se dy orë. Nëse nuk është e mundur të arrihen minimumet e përmendura në një vendndodhje të vetme shërbimi, palët pranojnë se respektimi i tij është i mundur vetëm nëse punonjësi është i disponueshëm për të punuar me disa kontrata ku ndërmarrja i ka ato në të njëjtën zonë territoriale dhe nuk ka pengesa të natyrës teknike-produktive dhe organizative që rrjedhin nga kriteret dhe modalitetet e ekzekutimit të shërbimeve.
Trajtimi ekonomik dhe normativ i punonjësit të punësuar me kohë të pjesshme përcaktohet në bazë të rregullit të përpjesëtimit me orarin e kontraktuar në lidhje me trajtimin kontraktues të punonjësve me kohë të plotë.
Punonjësit me kohë të pjesshme llogariten në përpjesëtim me orarin e tyre kontraktues.
Në rast se punonjësi në marrëdhënie pune me kohë të pjesshme ofron shërbimet tij për punë në 2 kontrata për të arritur minimumin javor, nuk aplikohet normativa sipas paragrafit 21 të nenit 30, për pjesën që ka të bëjë me zhvendosjen nga një vend pune në tjetrin. Mbeten të pandryshuara situatat aktuale në ndërmarrjet e veçanta.
Punonjësit e interesuar për të bërë një orar të ndryshëm ose më të gjatë ia komunikojnë këtë ndërmarrjes, e cila, në rast të punësimeve të reja të personelit me kohë të plotë dhe të përhershme, do ta marrë parasysh këtë si prioritet, pavarësisht nga nevojat e prodhimit dhe organizimit, në rastin e punësimeve të reja të personelit me kohë të plotë dhe të përhershme.
Në baza tremujore, ndërmarrja do të informojë R.S.A.-të dhe/ose R.S.U.-të për kërkesat e marra dhe punësimet eventuale të parashikuara me kohë të plotë ose për zgjatjet eventuale të orarit.
Kjo nuk cenon kushtet më të favorshme që gëzojnë punonjësit në forcë në datën e nënshkrimit të kësaj kontrate C.C.N.L.
Për çdo gjë që nuk disiplinohet nga ky nen, aplikohen dispozitat ligjore në fuqi.
DEKLARATË NË PROCESVERBAL
Palët, në lidhje me respektimin e orarit minimal javor, mujor dhe vjetor të punës për punonjësit me kohë të pjesshme, rikonfirmojnë atë që parashikohet në paragrafët e mëparshëm 24 dhe 25 të nenit 33; si rrjedhim kontratat me kohë të pjesshme të lidhura me orar më pak se 14 orë në javë (60 në muaj dhe 600 në vit), nuk përbëjnë në vetvete mosrespektimin dhe/ose mospërmbushjen e kësaj kontrate C.C.N.L. në përputhje me normativat ligjore në fuqi.